Kaart (cartografie) - District Kalar (Kalarskiy Rayon)

Het district Kalar (Russisch: Каларский район; Kalarski rajon) is een gemeentelijk gebied (moenitsipalny okroeg, tot 2020 gemeentelijk district; moenitsipalny rajon) in het noorden van de Russische kraj Transbaikal. Het bestuurlijk centrum is sinds 2020 Novaja Tsjara (daarvoor het dorp Tsjara). Het gebied werd ingesteld op 2 september 1938 en telde 9051 inwoners bij de volkstelling van 2010, waarvan bijna de helft in Novaja Tsjara woont.

Het district is net als het Kalargebergte vernoemd naar de rivier Kalar (of Tsjina) die door het district stroomt (zijrivier van de Vitim, stroomgebied van de Lena).

Het district Kalar omvat het hele noorden van de kraj en is met een oppervlakte van 56.600 km² (1,3x Nederland) tevens het grootste. Het grenst in het noorden aan Jakoetië, in het oosten aan de oblast Amoer, in het noordwesten aan de oblast Irkoetsk, in het westen aan Boerjatië en in het zuiden aan twee gebieden van de kraj zelf: Toengokotsjenski en Toengiro-Oljokminski. Het district valt binnen de gebieden met 'omstandigheden zoals in het Hoge Noorden'.

Het is een gebied met een sterk reliëf met hoge bergketens (tot 3000 m: de Oedokan en de Kodar met de hoogste bergtop van Transbaikal; de Pik BAM), hooglanden (Patom, Oljokma-Tsjara) en uitgestrekte, diep uitgesneden intermontane bekkens (Tsjara, Moeja-Koeanda). De bergketens zijn sterk opgebroken als gevolg van onder andere glaciale processen tijdens verschillende tijdperken. De bekkenbodems bestaan vooral uit zandleem en zandgronden. Binnen de regio liggen verder het Nitsjatkameer (diepste meer van de kraj; 117 meter), de Tsjarazanden (woestijngebied), gletsjers (op de Kodar) en een sparren-chozenia-bos (bij Novaja Tsjara).

In veel delen van het gebied heerst permafrost, in de vlakke gebieden tot dicht bij het aardoppervlak. De bergbodems bestaan uit cryogene taigabodems, die naar boven toe overgaan in bergtoendrabodems en arctische toendragley. In het zuiden van het district liggen cryogene podzolische ijzerhoudende bergrivierbodems.

In de Tsjaralaagte bevinden zich enkele vlaktes waar zand zich vrij kan bewegen. De grootste zandvlakte wordt de Tsjarazanden genoemd. Hier groeien grote hoeveelheden rendiermos in verspreid gelegen stukken bergtoendravegetatie. Tussen de rotsen groeien Siberische dwergdenstruiken, lariksbossen, open en secundaire bossen met ondergroei van ceders en dwergberken. Op permafrostbodems zijn er veenmoerassen in combinatie met dwergberken. In de Tsjaralaagte groeien dwergberkstruiken afgewisseld door lariksen en dwergberken.

Het district telt vele rivieren en meren, die voor hun water vooral afhankelijk zijn van het smeltwater van de omringende bergketens. In het westen stroomt de Vitim, in het midden en noorden de Tsjara met zijn zijrivieren en in het zuiden en westen enkele zijrivieren van de Vitim: de Kalar (of Tsjina), de Koeanda en de Sjoelban. Enkele van de grootste meren zijn Bolsjoje Leprindo, Maloje Leprindo, Leprindokan en Nitsjatka.

Het gebied is rijk aan mineralen, zoals steenkool, koper, synnyriet (vernoemd naar het Synnyr-massief), kryoliet (aan de rivier Katoegin), goudhoudende gravel, lithium, vanadium, titanium en ijzer. Veel van deze ertslagen liggen aan weerszijden van Novaja Tsjara of in het gebied ten oosten daarvan. Ook zijn er warmwaterbronnen in de regio.